Tảng băng chìm OTC

Có thể đánh giá thị trường chứng khoán như một tảng băng mà ba phần nổi là thị trường niêm yết tập trung trên sàn giao dịch và bảy phần chìm là thị trường phi tập trung (hay còn gọi là OTC). Thử làm một so sánh để xem có gì khác nhau của hai thị trường này:

Nếu thị trường niêm yết có khoảng 200 doanh nghiệp thì thị trường OTC có hơn 800 doanh nghiệp (con số thống kê của Hội thảo “Tác động của kinh tế thế giới đến kinh tế- tài chính Việt Nam”). Một thống kê khác cho thấy, Việt Nam đã cổ phần hoá được 3.000 doanh nghiệp sau hơn 10 năm.

Thị trường chính thức có tổng giá trị niêm yết của các doanh nghiệp là 3,2 tỷ USD, thì thị trường OTC ước tính là 6 tỷ USD (số liệu nghiên cứu của Tập đoàn HSBC Holdings Plc). Một ước tính khác đánh giá thị trường OTC gấp từ 3 đến 6 lần thị trường chính thức!?

Thị trường niêm yết có khoảng 70 công ty chứng khoán hoạt động thì thị trường OTC có hàng trăm, hàng ngàn nhà môi giới hoạt động tự do, không cần có chứng chỉ của Uỷ ban chứng khoán Nhà nước. Thị trường chính thức có khoảng 160.000 nhà đầu tư (tính đến tháng 3/2007), nhưng không thể tính được con số này ở thị trường OTC nơi mà ngoài cán bộ, nhân viên của doanh nghiệp cổ phần thì bất kỳ ai đều có thể trở thành nhà đầu tư.

Thị trường niêm yết chỉ có cổ phiếu, chứng chỉ qũy và trái phiếu thì thị trường OTC có thêm cổ phiếu biên lai, cổ phiếu chưa ra sổ, năm thâm niên và cổ phiếu…giả.

Thị trường niêm yết quy định chặt chẽ về việc công bố thông tin thì thị trường OTC chỉ có “công bố”….tin đồn.

Thị trường niêm yết có hàng trăm văn bản của các cơ quan quản lý Nhà nước thì thị trường OTC có …01 văn bản yêu cầu các doanh nghiệp đăng ký công ty đại chúng.

Các hành vi vi phạm pháp luật cũng chủ yếu diễn ra ở thị trường OTC như rửa tiền, lừa đảo, tung tin đồn…

 

Nếu nói thị trường niêm yết lớn (mức vốn hóa là 24 tỷ USD) thì thị trường OTC là vô cùng lớn! Nếu nhận định thị trường niêm yết còn thiếu tính minh bạch thì thị trường OTC đang không minh bạch. Khủng hoảng đối với TTCK nếu xảy ra sẽ bắt nguồn từ thị trường OTC. Để phát triển TTCK trước hết phải làm “nổi” tảng băng chìm OTC.

 

Chu Mạnh Quân

 

www.saga.vn 16/4/2007